Aards maar ook extatisch

Rosas creëert ‘Raga for the Rainy Season / A Love Supreme’ op het KunstenFESTIVALdesArts

De Morgen 21 Jun 2005Dutch

item doc

Contextual note
Dit is de originele auteursversie van de recensie die enigszins ingekort in de krant De Morgen verscheen.

Terwijl de vrouwen wachten op hun geliefde, zwelt met de weemoed ook de bedrukte atmosfeer van het regenseizoen aan. Dat zijn in één zin het drama, de gemoedsgesteldheid en de metafoor die samenkomen in de Indische Raga voor het regenseizoen. In Raga for the Rainy Season speelt choreografe Anne Teresa De Keersmaeker met negen dansers de contemplatieve eindeloosheid van het wachten uit tegenover aardse motieven. Nadien volgt op John Coltranes A Love Supreme een gebald, extatisch kwartet, waarin choreograaf Salva Sanchis meer op de voorgond treedt.

De ruimte en de kostuums zijn wit en crèmekleurig, boven de zangerige en bezwerende snaarinstrumenten rijgt tablaspeler Zakir Hussain eindeloos ritmische zinnen aan elkaar. Die traagheid kruipt ook in de dans, die vertrekt vanuit eenvoudige armmotieven en via lijnen en cirkels over het uitgestrekte speelvlak uitwaaiert. Zo vindt de horizontale organisatie van de muziek een ruimtelijke vertaling, die zich nooit tot een duidelijke vorm bekent en vaak zelfs rommelig aandoet.

Voorstellingen van De Keersmaeker vinden hun strakke vorm meestal pas tijdens de lange speelreeksen, maar in Raga for the Rainy Season tracht De Keersmaeker de compositie ook onder spanning te zetten door aardse elementen binnen te smokkelen. Schoonheidsfoutjes komen terecht tussen geënsceneerde incidenten, waarbij de vrouwen elkaar lastig vallen of zich op de grond werpen. Alledaagsheid en materialiteit schuilen zelfs in de kleinste details: alles gebeurt met nadruk, zodat het spannen van een spier een materieel moment wordt in een contemplatief geheel.

Af en toe duikt ook een karakter op, zoals Fumiyo Ikeda die als een archetypische vrouw de andere dansers onder haar rokken laat schuilen. Of de schitterende Elisaveta Penkóva die zich met geweld aan de zwaartekracht overlevert – een knipoog naar Kassandra. Het gezelschap Rosas heeft er echter nog nooit zo pril en heterogeen uitgezien, wat Raga for the Rainy Season niet ten goede komt. Jongere dansers vinden hun weg nog niet in het Rosas-vocabularium, oudgedienden vinden maar moeizaam een persoonlijke plek in het geheel.

Terwijl het licht steeds hoger klimt vatten twee mannen en twee vrouwen hun dans aan op A Love Supreme, kijkend en afwachtend, om zich dan te engageren in een explosieve improvisatie. Eerder dan de complexe schriftuur ontlenen ze aan de muziek van John Coltrane haar frenetieke karakter.

Waar deel één niet ophield uit te waaieren, proberen de vier dansers hier hun hele verbeeldingswereld te verdichten tot gebaren. Snelle en grillige bewegingen met handen en armen werken de serene basisvorm van verticale lichamen in unisono open, op zoek naar een extatisch moment. In het gebruik van improvisatie en de aandacht voor het ‘gebaarlijke’ is de samenwerking met Salva Sanchis tastbaar, maar het is vooral danseres Moya Michael die erin slaagt om de dynamische armbewegingen ook ruimtelijk te laten resoneren.

Raga for the Rainy Season / A Love Supreme bevat mooie momenten, maar overtuigt niet als geheel. Thematisch borduurt De Keersmaeker verder op bekende thema’s, zoekt met Indische muziek en improvisatie ook nieuwe kaders op en werkt zelfs voor het eerst samen met een andere choreograaf. Maar het resultaat ontbeert vormelijke helderheid en blijft erg afstandelijk. Zonder twijfel het lauwste werk van Rosas in jaren.