Het lichaam een theater

Ivana Müller creëert 'Under My Skin' in Monty

Sarma 4 May 2005Dutch

item doc

Contextual note
Deze recensie werd geschreven vlak na de première in kunstencentrum Monty op 3 mei 2005 in opdracht van de krant De Morgen, maar is tot dusver nog niet verschenen.

Het verlangen om de binnenkant van het lichaam te observeren is eeuwenoud. Medici brachten het met scalpel en allerhande technologie in kaart, niet zelden vanuit de wens er naast organen ook een of andere diepere waarheid aan te treffen. Ook onze taal is doordrongen van uitdrukkingen en metaforen die gevoelens en zaken die er toe doen in het lichaam situeren. Anders gezegd: wat we niet kunnen zien of kennen, laat zich gemakkelijk opladen door de verbeelding. In dat lichaamstheater nodigt de Kroatisch-Nederlandse kunstenares Ivana Müller ons in Under my skin uit voor een rondleiding.

Gids Bill Aitchison licht vooraf toe hoe men zich gepast dient te gedragen in een lichaam, want men verdwaalt er gemakkelijk en een teveel aan toerisme kan de hormonenregeling in de war sturen. Eens op pad volgt een ontdekkingsreis langs smalle gangen met zachte, roodfluwelen wanden, door hartkleppen, kamertjes en zalen, allemaal met hun eigen activiteit en bewoners. In het lichaam van Ivana Müller is het opvallend druk en lawaaierig: er kruipen bacterieën rond, een vuilnisman voert zakken met onbruikbare ideeën af, de vrouw verantwoordelijk voor het pijncentrum krijgt het aan de stok met een pijnstiller, een groep illegalen komt in opstand.

Via kleine scenario’s en storytelling komen verschillende aspecten van de lichaamsverbeelding aan bod: herinneringen allerhande die als stemmen weerklinken, fantasieën van een kind dat een speelgoedkrokodil heeft ingeslikt, de lichaamshiërarchie als een politiek systeem. Müller en co nemen ook gretig metaforen letterlijk, stoten door tot ‘the heart of the matter’ en tonen de collectie vlinders die rondfladderen bij verliefdheid.

Betekenisvol in Under my skin is dat het zowel over het theater als het lichaam van Ivana Müller gaat: de collectieve verbeelding, de persoonlijke verbeelding van Müller en haar opvattingen over kunst gaan hier een alliantie aan met haar lichaam. Daaraan nemen ook nog eens alle toeschouwers deel, aan het einde kun je zelfs het gastenboek tekenen. Zouden we haar intussen na aan het hart liggen?

Om de inbedding van ideeën, verhalen en herinneringen in het lichaam te onderzoeken, is het theater natuurlijk een geschikte plek. Verder is Under my skin een spitsvondige en onderhoudende voorstelling in een vernuftige installatie, die best wat verbeeldingsruimte biedt. Maar Müller komt er helaas niet toe om alle aanzetten en ideeën naar een ander plan te tillen, het blijven te veel losse eindjes.