Temptation Island voor choreografen
Festival Dans@tack in in Kortrijk
De werkplaats Dans in Kortrijk blaast dit jaar tien kaarsjes uit en viert dat met Dans@tack, “experimenteel, multidisciplinair, vernieuwend, internationaal creatiefestival voor hedendaagse dans en aanverwanten.” Een hele mondvol, maar dat is waar Dans in Kortrijk voor staat als werkplaats: het creëren van alternatieve productiestructuren voor een dans- en performancewereld die snel evolueert. Jonge kunstenaars laten zich immers weinig genegen aan disciplinaire grenzen en hebben specifieke noden. Plek voor onderzoek en uitdieping van het artistiek proces is belangrijk, ook om jonge makers te beschermen tegen onnodige prestatiedruk. Het festival Dans@tack weerspiegelt de werking van Dans in Kortrijk, maar presenteert naast toonmomenten, ontmoetingen en laboratoria ook volwaardige producties van kunstenaars uit binnen- en buitenland, waaronder veel creaties. Voor het publiek zijn er op al die niveaus instapmogelijkheden.
In het nieuwe kunstendecreet, werkzaam vanaf 2006, krijgen werkplaatsen eindelijk een officieel statuut. Dans in Kortrijk heeft daarbij een belangrijke voorbeeldfunctie, zeker nu het met enkele Kortrijkse partners het multidisciplinaire kunsteneiland Buda uitbouwt. Ook een breder debat rond werkplaatsen is nodig: hoewel kleinschalig vormen ze een alternatief voor een kunstensector die geplaagd wordt door overproductie en middelmatigheid. Naar aanleiding van Dans@tack spraken we met enkele genodigde choreografen over de rol die de werkplaats speelt in de ontwikkeling van hun werk.
Productionele omkadering op maat van de kunstenaar is de kern van de werking. Manuela Rastaldi komt al verscheidene jaren bij Dans in Kortrijk: “Ik waardeer dat de werkplaats een samenwerking wil opbouwen over meerdere jaren en producties heen. Flexibiliteit is daarbij een sleutelwoord: welk voorstel ik ook doe, ik kan hier terecht, de werksituatie wordt gevormd op maat van mijn vragen.” De Japanse Sato Endo beaamt dat: “Alle kunstenaars hebben andere ideeën en vragen, door tijd en ruimte te geven laat Dans in Kortrijk ons toe die op een gepaste wijze uit te werken. Ze ondersteunen evenzeer het proces als het eventuele werk dat eruit voorkomt, in volle vertrouwen.”
Pierre Rubio maakt duidelijk dat hij een voorstelling afwerkt en zijn residentie in Kortrijk daarom niet erg verschilt van de productiecontext elders. “Mijn voorbereidende experimenten zijn al lang achter de rug, maar als ik wil krijg ik hier wel mogelijkheden om anders te werken. Belangrijk is ook dat de werkplaats gedragen wordt door mensen, en daar staat of valt uiteindelijk alles mee. Er wordt hier geluisterd, ik moet me niet naar een voorgegeven format schikken. Daarom voel ik me ook niet als een object behandeld, een commerciële verhouding die je met andere programmatoren soms wel hebt.”
Het gegeven van de ontmoeting speelt ook tussen de kunstenaars zelf, die vaak gelijktijdig in residentie zijn. “In een stad als Brussel zou je welgeteld elkaars voorstellingen bijwonen. Hier is alles gecondenseerd, de uitwisseling kan dan ook verder gaan. Tijdens het festival is er bovendien een centrale ontmoetingsplek waar ook het publiek welkom is,” zegt Rastaldi. “In Kortrijk heerst een bijzondere, gedeelde toestand. Alles draait hier om een artistieke zoektocht, om kunstenaars die zich hier een tijd afzonderen. Eigenlijk is het hier een soort Temptation Island,” voegt Jeanluc Ducourt er grinnikend aan toe.
In filosofische trant gaat Ducourt verder: “De verleiding schuilt hierin: op het Buda-eiland kunnen we ons vrij voelen in onze permanente staat van crisis als kunstenaar. Het gaat niet om een reproductie van het falen, evenmin om therapie. Wel om het mogelijk maken van het onmogelijke. En op dat punt te blijven hangen, net zolang als nodig is om uitwegen te vinden. Je zit hier letterlijk op een eiland en dat is een mooi symbool: leven en artistieke ballingschap kunnen hier samenvallen. Het gevoel je terug te trekken in een studio is in Kortrijk alomtegenwoordig, de beleving van onze volgehouden poging tot productie erg intens. Ik geloof dat dat revelerend werkt.”