sarma

Kontakthof werd voor het eerst opgevoerd in 1978. De versie die u vandaag kan gaan bekijken, is echter niet zomaar een herneming. Voor de herwerking ging Pina Bausch aan de slag met vijfentwintig 65-plussers uit haar thuishaven Wuppertal. In tegenstelling tot wat je zou kunnen verwachten, levert dit geen schrijnend of sentimenteel resultaat op. De mannen en vrouwen zetten een sterke performance neer. Hun leeftijd maakt een voorstelling over de onmogelijkheid van de tederheid, de inherente wreedheid van de mens, over hypocrisie en schoonheid, alleen maar tastbaarder.

Bij aanvang komen stellen de performers zich voor aan het publiek. Ze steken de handen uit, leggen ze op het hoofd, ontbloten de tanden, als voor een keuring. De danser die zijn lichaam verkoopt, de mens die zich voorbereidt op het paringsritueel. Zoals de titel al suggereert gaat Kontakthof over de ontmoeting tussen de seksen. De setting speelt echter niet op het goedkoop erotische, maar toont ons een danszaal, waar voortdurend duitse charmeliedjes opklinken, in voortdurende herhaling. Einmahl ist keinmahl, wordt er gezongen, en dat zullen we geweten hebben. De choreografie van Bausch is persistent repetitief. Elementen uit het begin van de voorstelling blijven voortdurend weerkeren. Het is een carroussel van pogingen tot tederheid en uitingen van wreedheid. Van hysterische vrolijkheid, en klungelige humor.

Man en vrouw komen naar de voorscène. Hij slaat haar glimlachend in het gelaat, zij knijpt hem vol goede luim in de arm. Het publiek applaudisseert beleefd. Paar na paar passeert de revue. Even later nemen de mannen op het speelvlak houdingen aan die later door de vrouwen worden ingevuld als omhelzingen. Het zijn lege hulzen van affectie, vormelijke dooddoeners die nergens troost bieden. Een vrouw doet stemoefeningen aan de piano. Haar pijnlijk scherpe kreten houden het midden tussen pijn en genot. Ook zij krijgt applaus.

Kontakthof is desondanks geen eenduidig donkere voorstelling geworden. De humor schuurt vaak vederlicht langs de scherven heen. In kleine momenten van toenadering. In een plotse opstoot van vrolijke unisono. De diagonale en cirkelvormige optochten van alle dansers in gelijkvormige beweging maken het beste van de meticuleuze gemaniëreerdheid van alledaagse bewegingen. Regelmatig blijft één van de dansers voor dood achter. Een man probeert bijna gegeneerd het lichaam van zijn vrouw te verbergen. Door er voor te gaan liggen, of er een stoel voor te zetten. Op zo’n momenten werkt de expliciete beeldtaal van Bausch schitterend.

Toch weet Kontakthof niet altijd even sterk te boeien. Wellicht heeft dit voor een stuk te maken met een zekere datering, waaraan toch ook deze choreografie niet ontsnapt. Bij zijn première een zeer controversieel stuk, zowel in materiaalgebruik als choreografie, komt de voorstelling op de hedendaagse kijker een stuk minder confronterend over. Bovendien maakt de keuze voor oudere acteurs de nostalgische muziek ook minder subversief, en is hun aanwezigheid op de scène niet altijd voldoende dwingend om de voortdurende herhalingen boeiend te houden.