sarma

De afgelopen jaren ontpopte hedendaagse dans zich tot een experimenteerruimte waarin diverse media ingezet worden om onze voorstellingswereld onder de loep te nemen. Die evolutie laat zich ook aflezen aan Klapstuk: de toeschouwer surft van performance naar video-expo en van laboratorium naar filmzaal. Onder impuls van curator Jérôme Bel is de conceptuele en kritische inzet van het festival groot en zijn alle media goed voor bezinning over onze omgang met werkelijkheid en representatie. Om één lijn te spinnen na een kleine week: wat een mateloosheid!

Tijdens een zes uur durende marathon improviseerde het Britse collectief Forced Entertainment honderden verhalen aan de hand van enkele eenvoudige spelregels. ‘Er was eens…’, waarna ervaringen, krantenberichten, sprookjes, herinneringen tot nieuwe verhalen worden gesmeed, opgeschort, geaccumuleerd, gerecycleerd, getransformeerd. De zeven geitjes gebruiken een netvliesscanner om de boze wolf buiten te houden, vrouwen prijzen ontharingscrème aan, multinationals laten zich verleiden tot bizarre marketingcampagnes. In And on the Thousandth Night verschijnt onze leefwereld in verhalen, inzichtelijk of duister, ontroerend of hilarisch. Verhalen in het verweer tegen de gigantische hoeveelheid informatie die we dagelijks ontmoeten, het zullen er nooit genoeg zijn.

Festivalsensatie was Telesquat van de Braziliaanse choreograaf Bruno Beltrão en Grupo de Rua de Niterói. Zij gebruiken weliswaar hiphop als bewegingstaal, maar die is slechts uitgangspunt voor een uitzinnige explosie van taal en beeld. Vier mannen staan bewegingsloos op een rij, of doen een eenvoudige handeling in een vierkant. Ondertitels beschrijven dat, terwijl ook een spreker interpreteert wat de mannen precies doen. Ze blijken meerdere identiteiten te hebben, demonstreren een pinguindans of trekken ten strijde tegen ruimtewezens. Fantasie, complexe danscodes, geschreven en gesproken taal vervloeien tot een onoverzichtelijke chaos. Geregeld weerklinkt ‘He wants to say something’, en laat precies dat moeilijk blijken in deze overvloed aan informatie. Als toeschouwers ondervraagd worden over wat ze zien, volgt een persoonlijke lezing die evengoed louter nonsens is. In een beweging worden zo gemakkelijke fantasieën over globaal begrip en hiphop als universele taal ontkracht. Telesquat eindigt in een soort oorlogszuchtig videospel, ergens in level 10 waar de regels, taalniveaus en hoeveelheid informatie niet langer te bevatten zijn. Enkel de mateloosheid blijft hangen, en het menselijke verlangen ernaar.

De excessen van Park spelen zich af in de huis-, tuin- en keukensfeer. In groteske installaties voert de Franse Claudia Triozzi bizarre handelingen uit, haast apathisch. Aan een tafeltje heft ze in een traag ritueel een mes op, neemt een trek van haar sigaret, snijdt vervolgens uit een gelatinetaart een badmintonpluim, die wat later in een zeepsopbadje verdwijnt, en ademt de rook uit. Zo gaat het een eindje door, tot ze een plastic paartje heeft bevrijd en ‘Happy marriage, my dear’ zegt. De beelden zijn meticuleus geconstrueerd, gebruiksvoorwerpen worden protheses van het (vrouwelijk) lichaam, waardoor zich op een vierkante meter een afgrondelijke wereld ontvouwt. De dwangmatige herhaling geeft de taferelen een wrange ondertoon: in dit excessieve verspillingsritueel koppelen consumptie en verlangen zich, handelingen die de menselijke futiliteit willen toedekken, maar die ook treffend blootleggen.

Rond een gelijkaardige problematiek gaat ook de Duitse performer Eva Meyer-Keller in de keuken aan de slag. In Death is certain worden cocktailtomaten op honderdeneen manieren omgebracht: gevild met een nagelvijl, geflambeerd, opgehangen met flosdraad, verdronken in een emmer, geplet onder een strijkijzer. De gebruiksvoorwerpen hebben we allemaal in huis, de wrede fantasie die Meyer-Keller voor onze neus verwerkelijkt eveneens. In het licht van de dood komen hier de sprookjesachtige personificatie van tomaten, het huishoudelijke verspillingsritueel en de oorlogszuchtige neigingen samen: het offeren van tomaten is een theatrale act om met de eigen dood en nietigheid in het reine te komen.