De Russische jaren van Duncan
De Russische jaren van het leven van de beruchte Amerikaanse danseres (zie K & C/3) werden nooit eerder zo uitvoerig beschreven en kregen in haar eigen biografie geen plaats. Vlak voor haar overlijden was Duncan begonnen met dit belangrijk (het belangrijkste volgens haar) kapittel uit haar bestaan. Van de Sovjet-regering (en vooral door toedoen van Lunascharsky) werd zij in de mogelijkheid gesteld in Moskou eindelijk haar levensdoel een concrete vorm te doen aannemen. Ze kon er een school stichten. Waarom ze dan tenslotte na drie jaren toch dit land vaarwel zei, verneemt men slechts onrechtstreeks in het boek van Ilya Ilyitch Schneider, Isodora Duncan, The Russian Years. Enkele sentimentele redenen, en meerbepaald haar geslaagd-mislukt huwelijk met de Russische dichter Esenin zullen hiervoor wel doorslaggevend geweest zijn. Schneider was de geschikte persoon om Duncan nauwkeurig te beschrijven. Hij was namelijk de man die door de regering belast werd Duncan te ontvangen en te begeleiden tijdens haar ‘bezoek’ aan Rusland. Hij was verder ook de persoon die haar school hielp uit de grond stampen en er gedurende meer dan twintig jaar de leiding over had. Het is daarom ook een beetje een ontgoochelende constatatie dat men minder te weten komt over deze gebeurtenissen als men wel zou wensen. Wie Duncans autobiografie niet kent, zal weinig begrijpen van deze figuur zoals die geschetst wordt door Schneider. Kent men haar eigen geschrift wel dan blijven deze Russische jaren toch een aaneenschakeling van eigenaardige daden. Waarom het huwelijk? Waarom sprong het af? Waarom die zelfmoord van Esenin? Waarom bleef Duncan niet in Rusland? Het boek heeft echter nog een ander facet, de moeilijke periode (1922-1925) van de jaren na de Oktober-Revolutie. Zo verneemt men bijvoorbeeld dat de Dunclings - zo heette men de leerlingen van de school - tijdens de hongerjaren voedsel kregen van het Volkscommisariaat voor Voedsel (de basismaaltijd), van de Vereniging voor de Arbeiders van de Kunst (een lunch), en van de Katholieke Missie van Rome (een tweede lunch)!