'Ma' is zouteloze abstractie

De Standaard 17 Oct 2000Dutch

item doc

Brussel -- Voorstellingen van Pierre Droulers kunnen twee kanten op: soms getuigt zijn werk van een spitse, inventieve intelligentie; een andere keer krijg je een onverteerbaar theoretisch construct. Hoewel hij voor Ma een indrukwekkende schare artistieke medewerkers strikte, behoort de voorstelling duidelijk tot de tweede categorie.

Een recensent wordt verondersteld voorstellingen te duiden. In dit geval moet ik bekennen dat ik zonder de vooraf verspreide begeleidende teksten nooit de inzet van deze voorstelling zou hebben begrepen.

Het Japanse woord "Ma" verwijst naar een interval in tijd en ruimte. Zo'n interval laat ruimte voor toeval en evolutie in een gebeuren. Het begrip wordt gebruikt in gevechtssporten, maar ook in dagdagelijkse gebeurtenissen zoals ontmoetingen tussen mensen. Daar wijst het op een wederzijdse tegemoetkoming op neutraal terrein. Droulers stelt dit idee tegenover het narcisme van de westerse samenleving: een narcist verlaat nooit zijn eigen wereld en denkbeelden, en laat geen ruimte, geen "Ma" voor anderen.

Droulers wil deze gedachte visualiseren door op podium een "ideale stad" te creëren. Hij doet daarvoor beroep op zes dansers en beeldende kunstenaars zoals Ann Veronica Janssens, Michel François en Yuji Oshima. Voorts komt er nog een soundscape van Alexandre Fostier aan te pas en een lichtplan van Jim Clayburgh. Het boek S/M/L/XL van Rem Koolhaas en Bruce Mau zou geïnspireerd hebben tot de ontwikkeling van deze idee.

Hoewel ik dat boek grondig gelezen heb, zou ik u niet kunnen zeggen hoe Droulers deze relatie precies gedacht heeft. De toon van zijn teksten staat namelijk in schril contrast met de profetie van een leeglopende publieke ruimte die Koolhaas in het laatste hoofdstuk schetst.

Wat er ook van zij, Droulers' ideale stad is, zoals alle ideale modellen, van een verbazende abstractie. Een witte achterwand, witte zijdoeken en witte en gekleurde panelen die de dansers rondzeulen, creëren wel een min of meer flexibele ruimte. Op geen enkel moment ontstaat hier iets van de verwarring en de gelaagdheid die echte stedelijkheid kenmerkt.

Integendeel heb je voortdurend het gevoel dat de min of meer sierlijke dansen en bewegingen die je hier te zien krijgt beantwoorden aan een strikte, zelfs rigiede regie, die nu net heel weinig "Ma" laat voor de kijker om zich te verhouden tot het gebeuren.

Inleving of identificatie zijn ver te zoeken, het blijft allemaal te abstract, en zelfs gewoon onbegrijpelijk. De dansers functioneren ook te ongelijk. Enerzijds heb je een de bevroren gekunsteldheid van Celia Hope Simpson, waarvan je al na korte tijd de buik vol hebt. Anderzijds reageert een Katrien Vandergooten wel alert, maar ze vormt geen partij voor het choreografisch carcan waarin ze gevangen zit.

Ook als intellectuele puzzel werkt het ding nauwelijks. Niet door een gebrek, maar door een overmaat aan ideeën die mijns inziens vooral moet maskeren dat geen enkele gedachte op een scherpe, duidelijke manier tot een beeld gestold is. Dat de voorstelling ook nog anderhalf uur duurt, maakt van Ma echt geen pretje.

"Ma", nog van 17 tot 21 oktober in de Studio's van Rosas, Van Volxemlaan 164, 1190 Vorst. Reserveringen bij Charleroi/Danses op het nummer 071-20.56.40.